Eerste internationale barometer voor duurzame voeding

Duurzame voedingspraktijken zijn meer dan ooit een urgente kwestie nu onze milieu-impact wereldwijd een van de belangrijkste uitdagingen is geworden. Als wereldleider op het gebied van duurzame voeding en kwaliteitsbeleving ontwikkelden we in samenwerking met Harris Interactive de 'Barometer voor duurzame voeding'.

Wat deze barometer volkomen uniek maakt, is dat hij burgers uit verschillende regio's en culturen aan het woord laat, hun kijk op duurzame voeding belicht en mogelijke verschillen tussen percepties, intenties en acties probeert te achterhalen.

Uit de eerste editie van deze wereldwijde barometer waaraan in de zomer van 2023 meer dan 5.000 mensen deelnamen in Brazilië, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten, bleek het volgende:

• Inkomensverschillen: mensen met een hoger inkomen hebben een positievere kijk op de dingen (80 %)
• Generatiedynamiek: jongere generaties tonen zich positiever (82 %)
• Regionale verschillen: in Brazilië, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk is de positieve perceptie het sterkst

 

De trend van de duurzame voeding

Een verbluffende 75 % van hen bleek een positieve mening over duurzame voeding te hebben. Met name 59 % van de ondervraagden vond dat een duurzaam voedingspatroon de levenskwaliteit verbetert. 

Enkele interessante verschillen

Het bewustzijn omtrent de dringende noodzaak om onze voedingsgewoonten te veranderen, is nu wereldwijd doorgedrongen. Dit gevoel van urgentie overstijgt geografische en demografische grenzen en leeft vooral bij jongere bevolkingsgroepen en bij de hogere inkomens. We merkten het volgende op:

• Overal waar burgers dagelijks buitenshuis eten (op school, op de universiteit, op restaurant, in bedrijfsrestaurants) willen ze duurzamere voeding en is een algemene appetijt voor duurzame opties merkbaar.
• De ondervraagden zetten al stappen in de richting van een duurzamer voedingspatroon. Een aanzienlijk deel verklaarde een aantal praktijken te hebben bijgestuurd: 71 % verminderde zijn afval, 63 % at seizoensproducten en 55 % kocht lokale producten wanneer mogelijk.
• 79 % van de ondervraagden gaf aan dat er onmiddellijk actie moet worden ondernomen.

 

Kloof tussen denken en doen

De barometer toont dat er een kloof is tussen de perceptie die mensen hebben van het eten op hun bord en de werkelijke duurzaamheid ervan. 56 % vindt zijn dagelijkse voeding al duurzaam maar toch staan zuivelproducten (78 %) en vlees (71 %) nog steeds het vaakst op het menu, in tegenstelling tot granen (60 %) en peulvruchten (45 %) die een veel kleinere CO₂-voetafdruk hebben maar heel wat minder populair zijn. Dit wijst op diepgewortelde eetgewoonten die een snelle transitie bemoeilijken.

De veranderingen waartoe mensen bereid zijn, hebben meer weg van een bijsturing dan van een echte hervorming van het eetpatroon. Op de vraag welke alternatieven ze in hun voedingspatroon zouden kunnen opnemen, antwoordden ze met producten die ze nu ook al consumeren. Als alternatief voor vlees noemden ze bijvoorbeeld eieren of zuivelproducten. De barometer toont een zekere terughoudendheid om vooralsnog weinig bekende alternatieven zoals insecten en algen in de keuken te introduceren.

Tot slot staan ook vastgeroeste ideeën een duurzamer voedingspatroon in de weg. Zo stelden we vast dat een derde van de ondervraagden meent dat het moeilijk is om duurzame producten te vinden en dat het moeite kost om voor een duurzaam voedingspatroon te kiezen.
 

De ommezwaai naar duurzame voeding versnellen

Twee criteria lijken prioritair te zijn bij de aankoop van een voedingsproduct: op de eerste plaats de prijs (73 %), gevolgd door de smaak (62 %). Ze wegen in het beslissingsproces van de consument veel zwaarder door dan milieu-impact, certificeringen en lokale herkomst. De barometer toont dat vooral de eigen winst op het vlak van gezondheid, besparingen en smaak mensen motiveert om hun gedrag bij te sturen.

Terwijl gezondheidsvoordelen en besparingen bij alle generaties meespelen, blijken jongere mensen gevoeliger te zijn voor de collectieve voordelen zoals de milieu-impact beperken en bijdragen aan een beweging.

Om de transitie naar duurzame voeding te versnellen, wezen de respondenten in de eerste plaats naar landbouwers als drijvende kracht achter de verandering, gevolgd door de voedingsindustrie en hun medeburgers. Institutionele spelers (overheden en ngo's) en de cateringsector spelen een secundaire rol.
 

Kerncijfers

• 75 % van de ondervraagden heeft een positief beeld van duurzame voeding
• 79 % vindt dat het de hoogste tijd is om duurzamer te gaan leven
• 1/3 denkt dat het moeilijk is om duurzame producten te kopen
• De verwachte gezondheidswinst is de grootste motivatie om duurzamer te eten
• 45 % vindt dat landbouwers het best geplaatst zijn om werk te maken van duurzamere voeding
• Consumenten vinden prijs en smaak het belangrijkst